Ratusz w Bielsku-Białej

Architektura Ratusza w Bielsku-Białej

Ratusz w BIelsku-Białej został zbudowany na rzucie prostokąta. Całkowita powierzchnia budynku wynosi 1278m2. Symetrię Ratusza zaznacza ryzalit Sali Rady i westybulu a także dwa narożne ryzality. Jeden z nich transformuje się w wieżę Ratusza. Budynek posiada dwa niewielkie skrzydła, które wyraźnie formują kształt podkowy. Od południa zbudowana pozostała studnia o kształcie kwadratu wraz z boczną klatką schodową. Ratusz posiada trzy piętra. Reprezentacyjną funkcję pełni pierwsze piętro. Układ elewacji jest względem siebie zhierarchizowany. Najbardziej skromna jest zachodnia ( tylna ) część budynku. W miarę zbliżania do fasady artykulacja i zdobienia pojawiają się coraz częściej. Najwięcej zdobień i szczegółów architektonicznych posiada środkowy ryzalit.

Jest wykonany wg zasady trójdzielnej arkadowej loggi (wnęka w płaszczyźnie zewnętrznej budynku, otwarta od strony zewnętrznej) : trzech portali wejściowych (zdobione obramienie wejściowych drzwi) i obwieszczeniowego balkonu - elementu, jakiego zabraknąć nie mogło w XIX-wiecznej architekturze. Balkon jest tylko elementem dekoracyjnym. W podziałach ścian pozostały wykorzystane podwójne pilastry jońskie a także ornamentacja z neorenesansowych motywów okuć, kartuszy, kwiatowych festonów a także herbów miasta. Nieodłącznym znakiem Ratusza w Bielsku-Białej jest rzeźba kamienna bogini Eirene z rogiem obfitości jak również u jej boku - niewielkim Plutosem (bogiem bogactwa). Wyżej posiada tarcza herbowa z motywem pszczoły ( symbol zapobiegliwości i pracowitości). Przedstawiony kompozycyjny system podobny jest do fasady wiedeńskiego Pałacu Sprawiedliwości.

System symetryczny konstrukcji zachwiany zostaje przez wieżę z zegarem. Zaznaczyć należy, że wtedy był to nieodłączny element budowanych ratuszów. Stanowi ona przedłużenie północno-wschodniego ryzalitu. Jej wysokość liczona od podłoża wynosi 52 metry. Ma kształt kwadratu, nakryta hełmem wielobocznym z galeryjką i iglicą w okolicach czterech kopułek narożnych. Ma widokową loggię. W obramieniu okna posiada datę ukończenia konstrukcji - czyli 1897 rok. Na wieży możemy zobaczyć zegar, z którego, co trzy godziny odtwarzany jest hejnał miejski.

Ratusz w Bielsku-Białej jeśli chodzi o architekturę bardzo mocno kojarzyć się może z wiedeńskim Pałacem Miejskim. W porównaniu do wiedeńskich form architekt wprowadził umiejscowione od północnej strony motywy w postaci stromego dachu a także okuciowych zdobień i kartuszy zawijanych. Można zobaczyć, że są to jedyne detale, które nie pochodzą od architektury wiedeńskiej i odróżniają ratusz na tle podobnych konstrukcji.

Historia Ratusza w Bielsku-Białej

Pomysł wybudowania nowego Ratusza (dawny ratusz z 187 roku, mieścił się na placu Wojska Polskiego) została stworzona w 90-tych latach XIX wieku. Stwierdzono, że ówczesny Ratusz jest zbyt mały dla rozwijającego się miasta. Beneficjentem budowy nowego ratusza była Komunalna Kasa Oszczędności - miejscowy bank.

Z początku 1894 roku dyrekcja Komunalnej Kasy Oszczędności ogłosiła konkurs architektoniczny na stworzenie projektu ratusza. Z zamierzenia miał spełniać on dwa zadania : być siedzibą banku, a także siedzibą magistratu. Dokładnie ustalono wymagania, które nowy budynek miał spełniać. Najważniejsza była funkcjonalność i okazałość ratusza. Znakiem rozpoznawczym miała być zegarowa wieżą. O organizację konkursu zwrócono się do Austriackiego Związku Inżynierów i Architektów. W skład jury weszli trzej wiedeńscy architekci : Ludwig Wächtler, Franz von Neumann i Herman Helmer.

Dnia 24 lipca 1894 roku jury ogłosiło zwyciężcę konkursu. W konkursie brało udział osiem propozycji. Na dzień dzisiejszy są znane tylko dwie z nich: projekt pod hasłem Honoris Causa autorstwa Karla Korna, a także Coalition 2 autorstwa Emanuela Rosta. Wygrał projekt Rosta. Po konkursie, uległ on wielu poprawkom i transformacjom. Sugestia Korna znalazła się na miejscu drugim. Można się domyślić, że powodem były nazbyt obszerne rozmiary budynku, a także nie uwzględnienie reprezentatywnej wieży zegarowej.

1 września roku 1895 rozpoczęły się pierwsze budowlane prace. Po ponad dwóch latach Ratusz został wybudowany. Za budowę odpowiadał Ignatz Ungwer. Koszty budowy obliczane na 200 000 koron austro-węgierskich, wyniosły finalnie 612 000 koron. Władze miejskie, z burmistrzem Johannem Rosnerem na czele a także Komunalna Kasa Oszczędności wprowadziły się do nowego budynku 17 października roku 1897. Ratusz został również siedzibą policji i 20-osobowego oddziału straży miejskiej. Jeden pokój zajmowało Towarzystwo Obywatelskie. Na najwyższym piętrze mieszkali urzędnicy. W roku 1897 po stronie zachodniej Ratusza powstał miejski park.

Kiedy połączono w roku 1951 miasta Bielsko i Biała w jedno miasto, Ratusz pozostał siedzibą Prezydenta Miasta, Urzędu Miejskiego i Miejskiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej.

W roku 1991 zegar na wieży wymieniony pozostał na nowy - elektroniczny zegar. Ówczesny zegar przeszedł do muzeum. W roku 1993 miały początek prace konserwatorskie na dachu i na wieży zegarowej. Odnowienie elewacji, a także wnętrz ratusza miało miejsce w okresie 1996-1997. Na swoje stulecie Ratusz odzyskał swój pierwotny blask. XIX-wieczny wygląd ratusza pozostał zrekonstruowany na podstawie dawnych fotografii, a także rysunków projektowych Emanuela Rosta.

Z ciekawostek można wymienić, że w kwietniu roku 2008 Narodowy Bank wypuścił w obieg okolicznościową monetę z serii 32 miasta historyczne o nominale 2 zł. Na rewersie monety znalazł się wizerunek Ratusza w Bielsku-Białej. A w 2009 roku Ratusz w Bielsku-Białej pozostał umieszczony na tak zwanej pocztówce prezentującej Polskę w czasie konkursu Eurowizji.

Ratusz w Bielsku-Białej dzisiaj

Dzisiaj w Ratuszu znajdują się biura Prezydenta Miasta i jego zastępców, Biuro Rady Miejskiej w Bielsku-Białej. Sala Rady pełni rolę sali posiedzeń. Oprócz znajdują się tutaj:

Biuro Prasowe Biuro Administratora Informacji Osobowych Biuro Funduszy Europejskich Biuro Pełnomocnika PM ds. Systemu Zarządzania Biuro Pełnomocnika PM ds. Ochrony Informacji Niejawnych Stanowisko ds. BHP Wydział Administracyjno-Gospodarczy Wydział Audytu Wewnętrznego i Kontroli Wydział Budżetu Wydział Finansowo-Księgowy Wydział Kultury i Sztuki Wydział Organizacji i Nadzoru Wydział Prawny Wydział Promocji Miasta Wydział Strategii i Rozwoju Gospodarczego Wydział Zarządzania Kryzysowego

źródło: Ratusz Bielsko